Społeczna i rodzinna odpowiedzialność biznesu to strategie zarządzania, które zaczynają być widoczne w polskich firmach. Pracodawcy dostrzegają potrzebę wspierania zatrudnionych oraz ich najbliższych. Bycie odpowiedzialnym rodzinnie i społecznie oznacza inwestowanie w swoich pracowników oraz w ich rodziny.

 

 

 

Społeczna odpowiedzialność biznesu

Społeczna odpowiedzialność biznesu – ang. Corporate Social Responsibility  to strategia zarządzania, zgodnie z którą przedsiębiorstwa w swoich działaniach dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i relacje z pracownikami 1. Bycie społecznie odpowiedzialnym oznacza inwestowanie w zasoby ludzkie i w interakcję z otoczeniem firmy.  To kształtuje warunki dla zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego.

CSR to termin, który formalnie zaczął funkcjonować już od 2010 roku. Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna po ponad 5 latach badań i pracy w gronie ekspertów z kilkudziesięciu krajów opublikowała normę ISO. Norma ma za zadanie uporządkować wiedzę na temat społecznej odpowiedzialności biznesu.

Norma stanowi praktyczny przewodnik po zasadach odpowiedzialnego biznesu. Zawiera wskazówki dla firm i organizacji, wyróżnia kilka obszarów społecznej odpowiedzialności biznesu jak ład organizacyjny, prawa człowieka, stosunki pracy, środowisko, sprawiedliwe praktyki rynkowe, relacje z konsumentami, zaangażowanie społeczne 1. Działając w imię CSR, przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne, dbają o dobre relacje z otoczeniem firmy, społecznością i pracownikami. 

Społeczna odpowiedzialność zaczyna się tam, gdzie kończy się zasięg oddziaływania prawa Keith Davis

 

Odpowiedzialność rodzinna biznesu

Odpowiedzialność rodzinna biznesu (CFR – ang. Corporate Family Responsibility) wywodzi się z CSR – społecznej odpowiedzialności biznesu i odnosi się do wspierających działań pracodawcy względem pracownika i jego rodziny 2. Przykładowymi wskaźnikami wsparcia pracownika przez pracodawcę są oczekiwania względem rodzicielstwa.  Czy firma wspiera i ułatwia branie urlopu macierzyńskiego bądź tacierzyńskiego. Innym wskaźnikiem jest wpływ jaki ma zastosowanie elastycznych godzin pracy na rozwój indywidualnej ścieżki kariery i awanse. Czy osobom, które mają sprawy rodzinne i osobiste wymagające ich uwagi, trudniej jest otrzymać awans oraz czy osoby korzystające z elastycznych godzin pracy w ogóle otrzymują awans.

Jeszcze inny wskaźnik to oczekiwania dotyczące godzin pracy. Czy nieformalnie wymaga się od pracowników, by spędzali w pracy więcej godzin, niż przewiduje ich umowa, czy ich życie rodzinne nie jest zakłócane regułami określanymi  w pracy. Czy pracownicy są zmuszani, by stawiać pracę na głównym miejscu, nawet przed rodziną.

W celu oceny poziomu odpowiedzialności rodzinnej biznesu – CFR, Międzynarodowe Centrum Pracy i Rodziny stworzyło Family Responsible Employer Index, czyli indeks rodzinnej odpowiedzialności pracodawców 3. Poziom Rodzinnej Odpowiedzialności jest określany w oparciu o trzy wymiary:politykę formalną, wsparcie przełożonego, kulturę organizacji. 

Z przeprowadzonych w Polsce w 2019 roku badań wynika, że większość rodzimych firm nie stosuje jeszcze w pełni strategii CSR. Ponad 60% pracowników uważa, że pracodawca nie wspiera integracji życia zawodowego z rodzinnym. Niecałe 40% zatrudnionych postrzega pracodawcę jako tego, który wspiera asymilację życia rodzinnego z zawodowym 6. Wyniki powyższych badań wskazują, że polscy pracownicy nie mają wystarczającego wsparcia ze strony swoich szefów, a strategia organizacji nie zakłada podejmowania działań z zakresu CFR.

 

Tu się dobrze pracuje, czyli firmy wykorzystujące CFR

Niekorzystne środowisko pracy to nie tylko zła i stresująca atmosfera w biurze, ale przede wszystkim nieszczęśliwi pracownicy, którzy są bardziej podatni na konflikty rodzinne o podłożu zawodowym, to ludzie mniej zaangażowani w pracę i znacznie bardziej skłonni do „ucieczki” z firmy. Takie zachowania mają bardzo duży wpływ na zmniejszenie efektywności firmy, zmianę jej postrzegania w środowisku biznesowym, a także prowadzą do wyższych nakładów pracy na działy HR i zwiększenia kosztów na rekrutację nowych pracowników.

Fundacja Rodzic w mieście, chcąc podkreślić jak ważna jest polityka wsparcia rodziców w firmach i zachęcić firmy do działań na rzecz zatrudnionych matek i ojców, zorganizowała konkurs „Tu się dobrze pracuje” na najbardziej przyjaznego rodzicom pracodawcę. Konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem. Wszyscy pracodawcy, którzy trafili do finału konkursu zostali dobrze ocenieni przez swoich pracowników-rodziców. Firmy umożliwiły swoim zespołom pracę spoza biura w elastycznych godzinach oraz udostępniły sprzęt komputerowy do owej pracy. 

Firmy ograniczyły także obowiązki pracowników-rodziców bez konieczności redukcji etatu. Zatrudnieni rodzice otrzymali od niektórych pracodawców dodatkowe, płatne dni wolnego.

Wyróżnione w konkursie firmy wykazały się ponadprzeciętnym podejściem do pracownika-rodzica. Pracodawcy okazali naprawdę duże zaangażowanie w pomoc zatrudnionym rodzicom. Pracujący rodzice mogli skorzystać ze wsparcia psychologicznego. Firmy pomogły zatrudnionym mamom i tatom w opiece nad dziećmi.  W wielu biurach zorganizowano animacje dla dzieci lub zajęcia on-line z edukatorami. Pracodawcy często osobiście kontaktowali się ze swoimi pracownikami i na bieżąco informowali rodziców o wszystkich możliwościach wsparcia. 

Oto kilka cytatów rodziców, którzy docenili działania CFR swoich pracodawców: 

Opieka nad moim dzieckiem była priorytetem i mój pracodawca o tym wiedział. Wszelkiego rodzaju spotkania oraz moje godziny pracy były dostosowane do potrzeb moich i mojej dwuletniej córki. 

Szef stale służył konsultacjami telefonicznymi w razie problemów i pytań. Sytuacja była bardzo trudna […], ale szef bardzo pomógł w połączeniu pracy z koniecznością opieki nad dzieckiem.

Bez problemu mogłam przychodzić z dziećmi do pracy, gdzie zawsze spotykały się z uprzejmością i zainteresowaniem pracodawcy i współpracowników. Wręcz lubiły czas kiedy mogły być ze mną w pracy!

Więcej o konkursie „Tu się dobrze pracuje” tutaj: https://pracujeiwychowuje.pl/konkurs2/

 

CFR to także benefity dla rodziców

Corporate Family Responsibility zawiera w sobie wiele działań wspierających pracowników i ich rodziny.  W ankietach konkursu „Tu się dobrze pracuje” wypełnianych przez zatrudnionych rodziców zobaczyliśmy jak szeroki może być wachlarz udogodnień stosowanych przez firmy.

Do najpopularniejszych form wsparcia zaliczyć można elastyczny czas pracy i możliwość pracy zdalnej. Dzięki takiemu wsparciu, pracownik ma możliwość dopasowania godzin pracy do odbioru dziecka z przedszkola czy szkoły. Taka możliwość niweluje u rodzica stres. Dodatkowo ważnym wsparciem jest zapewnienie sprzętu do pracy z domu w postaci komputera, mebli biurowych, zestawu telekonferencyjnego, itp. Innym, bardzo często wymienianym udogodnieniem są dodatkowe dni płatnego urlopu, które rodzic może przeznaczyć na wykorzystanie w celu spędzenia czasu z dzieckiem w dniu rozpoczęcia roku szkolnego lub w Dniu Rodziny. 

Wsparciem, cieszącym się aprobatą rodziców są także firmowe przedszkola, warsztaty dla dzieci organizowane w biurze czy dodatkowe pomieszczenie dla karmiących, gdzie ze spokojem i bez stresu mama może zająć się swoim maluchem. Kolejnym ważnym benefitem dla rodziców jest zapewnienie przez pracodawcę prywatnej opieki medycznej zarówno dla samego pracownika jak i dla całej jego rodziny, najbliższych. 

Niezmiernie ważnym ruchem ze strony pracodawcy jest zapewnienie rodzicom wsparcia psychologicznego. Chodzi właszcza o pomoc w czasie panującej pandemii i związanych z tym stresów. 

Organizacja firmowych wycieczek dla dzieci, kolonii czy zimowisk jest także dużym ułatwieniem dla rodziców. Rodzice zwłaszcza podczas wakacji nie zawsze mają z kim zostawić swoje pociechy w domu. Z raportu portalu Praca.pl wynika, że prawie 17% ankietowanych rodziców korzysta z pomocy babci lub dziadka. Jednak wiele pracujących matek i ojców nie mieszka blisko swoich rodziców i nie może przekazać dzieci pod opiekę dziadków 11. Tym bardzie wsparcie pracodawcy w zakresie zapewnienia czas wolnego dzieciom pracowników jest tak ważne.

Bardzo często, zwłaszcza w okresie letnim popularne są pikniki i spotkania rodzinne organizowane przez pracodawcę. Czas rodzinny w gronie współpracowników to także dobra okazja na integrację samych pracowników i ich rodzin. 

Źródło: pixabay.com

 

CFR a dyrektywa work-life balance 

Już za rok wdrożony do prawa polskiego zostanie głośny dokument (2019/1158) określający minimalne wymagania dotyczące urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego i urlopu opiekuńczego. Dyrektywa mówi także o elastycznej organizacji pracy dla osób będących rodzicami lub dla opiekunów. Głównym założeniem dyrektywy jest ułatwienie rodzicom i opiekunom godzenia życia zawodowego z prywatnym.  Dyrektywa zakłada yrównanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Założeniem tego przepisu jest zapewnienie przez każdy kraj Unii Europejskiej co najmniej 4 miesięcy urlopu rodzicielskiego, który może wykorzystać, nie tylko matka, ale i ojciec dziecka. 

Dyrektywa może w znaczący sposób wpłynąć na działania CFR firm. Pracującym ojcom przysługiwać będzie długi urlop. Wdrożenie legislacji będzie skutkować rozszerzeniem polityki CFR w firmach.  Wwiększy rolę zatrudniających w kwestii umożliwienia ojcom łączenia roli pracownika i opiekuna dziecka i zachęceniem kobiet do powrotu do zawodu.  Z drugiej strony, pojawiają się liczne głosy krytyki na temat nałożonego obowiązku urlopu rodzicielskiego na ojca. Sceptycy uważają, że obowiązkowy urlop taty spowodować może zmniejszenie jego dochodów, często będących kluczowymi w utrzymaniu rodziny.

Więcej o dyrektywie: 8 tygodni urlopu tylko dla Ojców. O ważnych zmianach w dyrektywie „work-life balance”

 

Wdrożenie strategii odpowiedzialności rodzinnej biznesu w firmie przynosi z pewnością pozytywne skutki. Wiemy dobrze, że nie ma lepszego pracownika-rodzica niż ten, któremu zależy na pracy i wykonuje ją w należyty sposób. W dodatku ma do tego fizyczną i psychiczną przestrzeń. Często koszty wdrożenia CFR są dość wysokie, ale z pewnością mogą się opłacić. Zaopiekowany przez szefa rodzic to dobry i efektywny pracownik.

Fundacja Rodzic w mieście

 

Źródła:

1. https://www.parp.gov.pl/csr [odczyt: 6.09.2021]
2. https://businessinsider.com.pl/firmy/zarzadzanie/czym-jest-csr/bqmm0w5 [odczyt: 6.09.2021]
3. https://odpowiedzialnybiznes.pl/baza-wiedzy-o-csr/ [odczyt: 7.09.2021]
4. https://www.akademiafamilijna.pl/wp-content/uploads/2008/08/cfrexecutive.pdf [odczyt: 6.09.2021]
5. https://wyzwaniahr.pracuj.pl/rodzinna-odpowiedzialnosc-biznesu-wyniki-badania-ifrei/ [odczyt: 6.09.2021]
6. https://mireialasheras.com/pdf/POLAND-Executive-Summary-Raport-2019-poland-version.pdf [odczyt: 6.09.2021]
7. https://www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy/spoleczna-odpowiedzialnosc-biznesu-na-czym-polega_pr-4764.html [odczyt: 6.09.2021]
8. https://rodzinaipraca.gov.pl/ [odczyt: 7.09.2021]
9. https://budgetbee.io/blog/benefity-dla-rodzicow/ [odczyt: 6.09.2021]
10. https://www.rp.pl/praca/art118711-pracujacy-rodzic-ma-teraz-trudniej-przybylo-barier-zawodowych [odczyt: 6.09.2021]
11. https://www.praca.pl/centrum-prasowe/komunikaty-prasowe/komunikaty-prasowe_cp-   1532.html [odczyt: 7.09.2021]
12. https://www.humanites.pl/tag/2h4family-dwiegodzinydlarodziny-odpowiedzialnosc-rodzinna-biznesu/ [odczyt: 7.09.2021]