Od kiedy Islandia wprowadziła sześciomiesięczny urlop rodzicielski dla każdego z rodziców, udział ojców w opiece nad dziećmi zmienił się radykalnie – w dobrym tego słowa znaczeniu.
Islandia już od roku 2000 wprowadzała i wydłużała urlopy rodzicielskie dla ojców. Najpierw, dziewięć miesięcy urlopu zostało podzielone między rodziców, z czego trzy miesiące przypadły matce, trzy miesiące ojcu, a pozostałe trzy miesiące oboje mogą podzielić między siebie. Rodzice mają swobodę decydowania o tym, jak dokładnie zorganizować swój urlop. Urlop można dowolnie rozciągnąć w okresie czasu nawet do 2 lat.
Od 2021 roku każdy rodzic w Islandii ma 6 miesięcy urlopu. Matka lub ojciec może ,,oddać” drugiemu rodzicowi do 6 tygodni ze swojej puli . Ważne jest, aby urlop wykorzystać do 24 miesiąca życia dziecka. Zamierzeniem ustawodawców było zwiększenie dostępu dziecka do obojga rodziców.
Tym, co zaważyło na sukcesie polityki w Islandii, był tzw. przydział ojcowski, czyli nietransferowalny okres urlopu rodzicielskiego przeznaczony tylko dla ojców, oraz wysoka płatność podczas korzystania z tych urlopów – aż 80 proc. wynagrodzenia. Dzięki temu, aż 85% Islandczyków wykorzystuje urlopy rodzicielskie. Co więcej, jeśli ojciec nie wykorzysta całego należnego mu urlopu, przepada on. Warto dodać, że rodzice otrzymują zasiłek z Funduszu Urlopów Rodzicielskich, który ustanowiono, gdy ustawa w 2021 roku weszła w życie.
Dzięki wprowadzonym zmianom dotyczącym urlopu tacierzyńskiego poprawiła się sytuacja islandzkich matek, które wracają do pracy wcześniej. Islandzkie przepisy wskazują, że matki powinny pozostać w domu przez pierwsze dwa tygodnie po porodzie, a ojcowie muszą wziąć trzy miesiące urlopu rodzicielskiego, poza tymi wskazaniami, rodzice mogą sami zdecydować, jak podzielić urlop. Jeśli chcą, mogą nawet wziąć urlop rodzicielski w tym samym czasie.
Światowe badania (WHO) wskazują, że islandzcy ojcowie cieszą się silnym zaufaniem ze strony ich dzieci. A takie podejście wykształciło się w Islandii przede wszystkim po zmianach w urlopach w 2000 roku. Islandzka ustawa o urlopie rodzicielskim jest niezwykle dobrym przykładem tego, jak akt prawny może zmienić pozycję jednej grupy i zmienić sposób działania ludzi. Ale wynika to również z faktu, że ojcowie naprawdę chcą brać wolne ze swoimi dziećmi – wskazuje Islandzki badacz, profesor uniwersytecki Ingólfur V. Gíslason.
Jednocześnie, równy udział matek i ojców w opiece nad dziećmi ułatwił kobietom pracę zarobkową poza domem.
Źródła:
Parental leave in Iceland gives dad a strong position — Nordic Labour Journal, [odczyt: 12.02.2023]
Świadczenie macierzyńskie w Islandii – Infor.pl, [odczyt: 12.02.2023]
Urlop macierzyński na Islandii | Na Islandii, , [odczyt: 12.02.2023]
Trzy najważniejsze zasady dotyczące przyznawania przez firmy urlopów dla ojców – GazetaPrawna.pl, [odczyt: 12.02.2023]
Parental leave | Ísland.is (island.is), [odczyt: 12.02.2023]
URLOPY DLA OJCÓW W ISLANDII RAPORT PODSUMOWUJĄCY Islandia (sharethecare.pl), [odczyt: 12.02.2023]
Emigracja na Islandię – Konfabula, [odczyt: 12.02.2023]
